Wiadomości

  • 30 września 2024
  • 2 października 2024

[FOTO] Grób Józefa Korola oznaczony plakietą i znakiem "Tobie Polsko"

W Cieszynie odbyła się uroczystość oznaczenia mogiły Józefa Korola plakietą "Grób Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Polski” oraz znakiem pamięci "Tobie Polsko". Uroczystość została zorganizowana przez Oddział IPN w Katowicach przy współpracy z cieszyńskim Urzędem Miasta oraz Zakładem Gospodarki Komunalnej w Cieszynie.

uroczystość oznaczenia mogiły Józefa Korola plakietą "Grób Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Polski” oraz znakiem pamięci "Tobie Polsko" - 27.09.2024 · fot. IPN / K. Łojko


Dźwiękami hymnu państwowego rozpoczęło się wydarzenie, które wpisało się w obchody święta Dnia Polskiego Państwa Podziemnego.

Poczty sztandarowe wystawiły 2 LO im. Mikołaja Kopernika w Cieszynie, Zespół Szkół im. Władysława Szybińskiego, a także oraz Hufiec Ziemi Cieszyńskiej. Wojskową Asystę Honorową wystawiła 13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej im. ppłka dypl. Tadeusza Puszczyńskiego, 133 Batalion Lekkiej Piechoty w Cieszynie.

Okolicznościowe przemówienia wygłosili I zastępca burmistrza miasta Cieszyn Krzysztof Kasztura oraz naczelnik OBUWiM IPN w Katowicach Jan Kwaśniewicz.

Dla uczczenia święta Dnia Polskiego Państwa Podziemnego wykonana została salwa honorowa.

Plakietę "Grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski" na mogile Józefa Korola umieścił I zastępca burmistrza Cieszyna Krzysztof Kasztura, jednocześnie honorując udział bohatera wydarzenia w III powstaniu śląskim naczelnik Jan Kwaśniewicz oznaczył mogiłę znakiem pamięci "Tobie Polsko", po czym okolicznościową modlitwę poprowadził ks. proboszcz Tomasz Kotlarski.

Uroczystość zwieńczyło złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.

Józef Karol
Józef Karol · fot. IPN


Józef Korol urodził się 18 grudnia 1900 r. w Strzelcach Wielkich (obecnie Strzelce Opolskie) w rodzinie robotniczej z ojca Karola robotnika kolejowego, od 1919 r. naczelnika stacji kolejowej w Starym Oleśnie i matki Gertrudy z Wolnych. Do szkoły ludowej uczęszczał początkowo w Strzelcach, a następnie w Jełowie i Opolu. W tym ostatnim mieście rozpoczął naukę w gimnazjum humanistycznym w 1911 r., którą musiał przerwać w 1917 r., ponieważ 1 grudnia tegoż roku powołany został przymusowo do armii niemieckiej. Przeszkolenie wojskowe odbył w 6 batalionie strzelców polowych, z którym walczył od 1 marca 1918 r. na froncie francuskim.

Zdemobilizowany 28 grudnia 1918 r. w stopniu sierżanta i aspiranta na oficera. W 1919 r. wstąpił z ojcem do POW Górnego Śląska w Oleśnie, jednocześnie ukończył półroczny kurs gimnazjalny - klasę specjalną dla uczestników wojny w Gimnazjum Królewskim w Kluczborku, gdzie 17 września 1919 r. otrzymał świadectwo dojrzałości. Kilka miesięcy później, bo 9 stycznia 1920 r. przyjęty został na Wydział Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. W czwartym semestrze zrezygnował ze studiów, ponieważ zaangażował się w działalność wywiadowczą na rzecz Polski. Od stycznia 1920 r. pracował bezpłatnie w Polskim Komisariacie Plebiscytowym, gdzie został przydzielony do służby wywiadowczej. Z polecenia niejakiego Mędlewskiego wstąpił do niemieckiej organizacji ,,Heimattreue Oberschlesier”, w której został kurierem centrali wrocławskiej, a później centrali katowickiej.

Brał czynny udział w III powstaniu śląskim walcząc na odcinku Myśline-Grodzisko, lecz już pod koniec maja 1921 r. z rozkazu polskiego wywiadu wstąpił do niemieckiej organizacji bojowej ,,Regiment Schuster”, a następnie ,,Arbeitsgemeinschaft Rossbach”, gdzie był dowódcą plutonu do 18 grudnia 1921 r. Wówczas zgłosił akces do policji specjalnej i jako ochotnik powołany został 19 grudnia 1921 r. do Dyrekcji Policji w Zabrzu. Pracował w oddziale policji kryminalnej i politycznej. W maju 1922 r. musiał zbiec do Polski, ponieważ został zdekonspirowany jako pracownik polskiego wywiadu. W odwecie Niemcy aresztowali jego ojca i brata. Józef Korol podjął pracę w służbie samorządowej przy Wydziale Powiatowym w Świętochłowicach, gdzie zajmował różne stanowiska od 22 lipca 1922 r. do 16 lipca 1928 r.

W 1924 r. zapisał się na Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego i po złożeniu egzaminów uzyskał stopień magistra prawa, po czym wstąpił do służby państwowej w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim, gdzie został skierowany do starostwa w Świętochłowicach. Po złożeniu egzaminu praktycznego mianowany został z dniem 1 stycznia 1929 r. referendarzem, zaś 1 marca 1929 r. zastępcą starosty świętochłowickiego.

Z dniem 1 września 1929 r. awansowano go do stopnia ppor. rez. piechoty z przydziałem do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr V w Krakowie. Niedługo potem kierownictwo sieci dywersji pozafrontowej Oddziału II poleciło włączyć Korola w prace tajnej sieci konspiracyjnej, a konkretnie do działań sabotażowo-dywersyjnych. Sieć ta swym zasięgiem objęła teren pograniczny i była systematycznie rozbudowywana, a jej członkowie przechodzili specjalistyczne przeszkolenie sabotażowe, dywersyjne i wywiadowcze na ściśle zakonspirowanych kursach.

Przed wybuchem II wojny światowej ppor. rez. Józef Korol, kpt. rez. Ryszard Margosz, ppor. rez. Józef Szmechta tworzyli kierowniczą trójkę podobszaru zachodniego z siedzibą Katowicach. Zdolności organizacyjne i administracyjne J. Korola docenione zostały też przez przełożonych ze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. W sierpniu 1931 r. objął funkcję starosty w Tarnowskich Górach, zaś w 1937 r. powołano go na stanowisko dyrektora biur Zarządu Miejskiego w Chorzowie, natomiast w kwietniu 1939 r. otrzymał angaż na posadę wiceprezydenta tego miasta. Był głęboko zaangażowany we wszelkich akcjach zmierzających do odniemczenia Śląska, co spowodowało, że został umieszczony przez Niemców w „księdze gończej”.
'
Latem 1939 r. awansowany do stopnia porucznika rezerwy. Po napaści Niemców na Polskę opuścił Chorzów i dotarł do wsi Kołków pod Pińczowem. Z początkiem października 1939 r. przybył do Katowic i rozpoczął tworzenie struktur konspiracyjnych wykorzystując kadry swojej sieci dywersji pozafrontowej i nadając jej nazwę Polska Organizacja Partyzancka, lecz już w grudniu podporządkował ją Służbie Zwycięstwu Polski, której na Okręg Śląski został komendantem. W lutym 1940 r. Okręg Śląski SZP został przekształcony w Okręg Śląski Związku Walki Zbrojnej, którego pozostał komendantem podlegając komendzie Obszaru IV Południe ZWZ.

Od 21 sierpnia 1940 r. Korol przebywał w willi „Lusia” należącej do Marii Kwaśnej w Wiśle Jaworniku. 27 sierpnia wysłał kurierów z dokumentami do podległych dowódców, sam zaś pozostał z właścicielką oraz Hildegardą Nadzikówną-narzeczoną kuriera Pawła Ulczoka. Około godziny 16.00 do willi tej przybyła grupa Niemców m.in. przedstawiciele Urzędu Powierniczego i partii NSDAP, urzędnicy uzdrowiska Wisła z zamiarem przeprowadzenia spisu inwentarza. Przebywający w willi „Lusia” nie odpowiadali na dzwonki i pukania. Gdy Niemcy odchodzili Korol w pośpiechu zaczął palić w piecu dokumenty organizacyjne. Jeden z nich zauważył uchodzący dym z komina. Wówczas grupa powróciła i przystąpiła do wyłamania drzwi. Korol podjął nierówną walkę z Niemcami. Jedna z kul trafiła go w nogę. Nie mając amunicji popełnił samobójstwo poprzez zażycie cyjanku.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Gwiazdą Górnośląską, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medalem Niepodległości oraz pośmiertnie rozkazem KG AK z 19 marca 1942 r. Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy.

* * *

27 września 1939 r. w oblężonej przez Niemców Warszawie gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz utworzył wraz z grupą oficerów WP Służbę Zwycięstwu Polski - konspiracyjną organizację wojskową, mającą kontynuować walkę przeciwko obu okupantom. 4 grudnia 1939 r. premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski powołał Związek Walki Zbrojnej. 14 lutego 1942 r. gen. Sikorski przekształcił ZWZ w Armię Krajową.

Najważniejszym celem AK było prowadzenie walki z Niemcami oraz przygotowywanie kadr i sformowanie jednostek wojskowych w celu wywołania powstania przeciw okupantowi. Tajne struktury podporządkowane rządowi emigracyjnemu nazywano po wojnie Polskim Państwem Podziemnym. Drugiego takiego państwa nie było w całej Europie.

Dzień Polskiego Państwa Podziemnego to polskie święto obchodzone co roku 27 września, uchwalone 11 września 1998 przez Sejm RP poprzez aklamację.

mp / cieszyn.news

źródło: IPN Katowice

Reklama

Komentarze

Zgodnie z Rozporządzeniem Ogólnym o Ochronie Danych Osobowych (RODO) na portalu cieszyn.news zaktualizowana została Polityka Prywatności. Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem.